Commons is meer dan buurtbewoners die samen de plantjes in de straat water geven. Het is een politiek alternatief voor het neoliberalisme dat aan alles wat leeft een prijskaartje hangt.

En gemeenschappelijke hulpbronnen als het internet, de wind of het land verkavelt en verkoopt. Mijn collega bij Commons Network, Thomas de Groot, herinnerde mij eraan dat internetkabels ooit zijn aangelegd met gemeenschapsgeld, net als electriciteitskabels en gasleidingen. Waarom betalen we dan abonnementskosten, lidmaatschap of huur aan een particuliere onderneming?

Neoliberaal betekent dat ook overheden, van oorsprong hoeders van het gemeenschappelijke, niet langer in zichzelf geloven en veel aan de markt overlaten. Van huisvesting tot energievoorziening tot groenbeheer, alles wordt aanbesteed. De aanbesteding staat symbool voor het neoliberalisme. Via de aanbesteding worden niet alleen commerciele bedrijven, maar ook stichtingen en burgerinitiatieven aangezet tot concurrentie op de markt.

Een interessante casus is de Lucas Community in Nieuw-West die de rattenplaag in de buurt zélf willen aanpakken. In plaats van het commerciële bedrijf dat de gemeente voorheen inhuurde. De gemeente vindt het een goed plan en financiert de rattenaanpak door de Lucas gemeenschap. Het is interessant door de fijne grens tussen een neoliberale gemeente en een commons-ondersteunende gemeente.

Aan de ene kant wordt er geïnvesteerd in een gemeenschap van mensen die samen de buurt verbeteren. Een verschuiving van de financieringsstromen, zo je wil. Aan de andere kant is Lucas Community gewoon de zoveelste speler op de rattenverdelgingsmarkt en maakt het de wethouder door hun lage prijs heel blij. De aanbesteding in optima forma.

Een buurt als commons met een eigen budget dat op democratische wijze door de hele buurt wordt besteed zou radicaler zijn. Als de buurt de overheid of de markt dan nodig heeft, kan het contact maken, maar het startpunt is: we doen het zelf. Niet een overheid met als startpunt de markt.